W dobie kryzysu gospodarczego, który z dużym prawdopodobieństwem dotknie świat w najbliższym czasie, kwestia finansów będzie kluczową dla wielu firm. Jednym z elementów poszukiwania oszczędności będzie próba odzyskania przeterminowanych należności od dotychczasowych kontrahentów. Jak prawidłowo skonstruować umowę, by było to prostsze? Podpowiada r.pr. Izabela Dlugołęcka – Górczyńska

W dobie kryzysu gospodarczego, który z dużym prawdopodobieństwem dotknie świat w najbliższym czasie, kwestia finansów będzie kluczową dla wielu firm. Jednym z elementów poszukiwania oszczędności będzie próba odzyskania przeterminowanych należności od dotychczasowych kontrahentów.

Na sposób dochodzenia należności wpływ ma wiele czynników – jednym z nich jest czas. Im szybciej rozpoczniemy proces windykacji, tym większą ma szansę na odzyskanie swoich pieniędzy. Z czasem może się okazać, że kolejka wierzycieli jest długa, a majątek dłużnika coraz mniejszy. Jak więc podejść do tematu odzyskiwania przeterminowanych płatności, aby robić to skutecznie i bez zbędnych wydatków? 

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na sposób skonstruowania umowy – postanowienia, które zostaną w niej zawarte będą miały wpływ na jakość jej wykonania oraz możliwość ewentualnego wyegzekwowania przyszłego świadczenia.

W umowie warto umieścić zapisy, które pozwolą na szybką i jak najmniej kosztowną egzekucję świadczenia od dłużnika (zapłaty za usługę/towar). Część postanowień zabezpieczających może być zawarta w treści np. zawsze w umowie głównej są zawarte postanowienia dotyczące zadatku, umownego prawa odstąpienia, odstępnego czy kary umownej. Zabezpieczenia umowne mogą pojawić się też w odrębnej umowie, np. jak ma to zazwyczaj miejsce w przypadku ustanowienia zastawu rejestrowego, czy przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Niektóre z zapisów umownych mają na celu przyspieszenie procesu odzyskiwania należności (notarialne poddanie się egzekucji, czy weksel in blanco), inne zaś służą zmotywowaniu dłużnika do spełnienia świadczenia (kara umowna, zadatek, prawo odstąpienia).

Zarówno weksel in blanco, jak i notarialne poddanie się egzekucji są bardzo skutecznym sposobem na sprawne przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do nierzetelnego kontrahenta – oba środki pozwalają szybko i stosunkowo niskim kosztem uzyskać tytuł wykonawczy przeciwko dłużnikowi (weksel uprawnia do wszczęcia postępowania nakazowego, które jest tańsze i szybsze, akt notarialny zaś wymaga jedynie nadania mu klauzuli wykonalności, bez udziału dłużnika). Środki te nie są jednak zbyt często stosowane w codziennych relacjach pomiędzy mniejszymi przedsiębiorcami – weksel in blanco budzi pewne obawy, sporządzenie aktu notarialnego wymaga zaś wizyty u notariusza.

Częstym postanowieniem zabezpieczającym, z którego chętnie korzystają strony umów jest zapis dotyczący kary umownej. Treścią zastrzeżenia kary umownej jest zobowiązanie się dłużnika do zapłaty wierzycielowi określonej kwoty pieniężnej w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Można ją zastrzec tylko w stosunku do zobowiązań niepieniężnych (nie dotyczy zatem sytuacji, gdy dłużnik spóźnia się z zapłatą ceny za towar lub usługę), o czym strony często zapominają.

Bardzo korzystnym zapisem, który warto umieścić w treści umowy jest postanowienie dotyczące wysokości odsetek – w przypadku opóźnienia w realizacji świadczenia zawsze przysługują wierzycielowi odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej. Jednak strony mają możliwość umownego ustalenia wysokości odsetek – może być ona dwa razy wyższa od ustawowej, co znacząco polepsza sytuację wierzyciela w przypadku opóźnienia w zapłacie przez kontrahenta.

Przy transakcjach o większej wartości często stosowanym zabezpieczeniem jest hipoteka ustanawiana na nieruchomości kontrahenta czy zastaw rejestrowy – dzięki ujawnieniu ww. zabezpieczeń w oficjalnych rejestrach przedsiębiorca ma pewność, że kontrahent go nie oszuka, np. sprzedając majątek bez wiedzy wierzyciela, a w przypadku konieczności odzyskania należności na drodze sądowej jego roszczenie zostanie zaspokojone w pierwszej kolejności. 

Poznajmy się

Już ponad 300 firm zaufało naszym kompetencjom!
Napisz do nas: [email protected]
lub zadzwoń na: +48 22 380 33 44