Przedsiębiorcy, szczególnie ci, którzy w zakresie swojej działalności skupiają się na eksporcie towarów poza Unię Europejską, muszą przygotować się na dodatkowe obowiązki. 26 lutego 2025 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, tzw. ustawy sankcyjnej. Zmiany mieć istotne znaczenie dla branży TSL (tj. sektora gospodarki obejmującego transport, spedycję i logistykę). Co dokładnie się zmienia?
Nowe wymogi dla eksporterów
Jedną z najistotniejszych zmian, jaka została wprowadzona omawianą nowelizacją, jest nałożenie obowiązku składania dodatkowych oświadczeń (do zgłoszeń celnych) przez podmioty eksportujące towary objęte sankcjami, które zawierać będą deklarację, że:
- tranzyt przez Rosję lub Białoruś to jedynie część całej trasy przewozu towarów, a początek i koniec trasy znajduje się poza tymi krajami;
- w trakcie przewodu towaru przez Rosję lub Białoruś towar nie będzie podlegał odsprzedaży, przetwarzaniu, składowaniu i usługom świadczonym przez podmioty objęte środkami ograniczającymi UE ustanowionymi w związku z agresją Rosji na Ukrainę;
- miejscem końcowego przeznaczenia towarów jest państwo trzecie inne niż Rosja lub Białoruś.
Co ważne, powyższe oświadczenia składane będą pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Dodatkowe dokumenty do urzędu celno-skarbowego
Dodatkowo, obligatoryjne dla eksporterów będzie złożenie naczelnikowi właściwego urzędu celno-skarbowego dokumentu potwierdzającego dokonanie odprawy celnej towaru z państwa przeznaczenia. Termin na powyższą czynności wynosi 45 dni od dnia wyprowadzenia towaru poza UE. Sankcja za brak powyższego może być dotkliwa, gdyż górna wysokość kary pieniężnej w tym wypadku wynosi do 500.000,00 zł, a dodatkowo KAS uprawniony będzie do zajęcia towarów.
Naczelnik urzędu-celno skarbowego będzie uprawniony do żądania od przedsiębiorcy stosownego oświadczenia producenta towaru wskazującego o podjęciu działań celem określenia, że użytkownicy końcowi będą używać towarów zgodnie z przepisami sankcyjnymi UE.
Wydłużenie zarządu przymusowego
Ważną zmianą w kontekście podmiotów, które zostały objęte sankcjami, jest decyzja o wydłużeniu czasu obowiązywania zarządu przymusowego do 36 miesięcy (z 24 miesięcy). Pozwoli to na zbycie zasobów gospodarczych podmiotu, bowiem dotychczasowy okres nie był wystarczający dla podjęcia działań.
Co zmiany w ustawie sankcyjnej oznaczają dla przedsiębiorców?
Dla przedsiębiorców, powyższe oznacza wdrożenie ewentualnych dodatkowych procedur, związanych z nowymi obowiązkami, ale również weryfikację umów handlowych i ryzyk z nimi związanych w kontekście nowych przepisów. Ponadto, konieczne może okazać się wykonanie analizy tras tranzytu przewożonych towarów oraz ich odbiorców końcowych. Zachęcamy do dokonania powyższego przeglądu jak najszybciej, z uwagi na wejście w życie nowelizacji.
Należy mieć na uwadze, że polskie przepisy sankcyjne nie są jeszcze w pełni zgodne z obowiązującym w tym zakresie prawodawstwem UE – wobec czego, zachęcamy do monitorowania zmian w przyszłości.
r.pr. Katarzyna Chramiec-Francuz
