W 2025 roku planowane są istotne zmiany w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), które mają lepiej dostosować ten system do zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej. Zmiany te obejmują wprowadzenie nowych kategorii, związanych m.in. z technologią cyfrową, zrównoważonym rozwojem i innowacjami, ale też modyfikację i eliminację niektórych obszarów. PKD to podstawowy instrument kategoryzacji działalności gospodarczej w Polsce, a jego planowana aktualizacja ma na celu uwzględnienie nowych rozwijających się sektorów. PKD 2025 ma też ułatwić przedsiębiorcom rejestrację działalności, a instytucjom publicznym i inwestorom możliwość lepszego monitorowania i analizy rynku. W artykule przyjrzymy się najważniejszym zmianom oraz ich konsekwencjom dla przedsiębiorców w Polsce.
Planowane zmiany w zakresie Polskiej Klasyfikacji Działalności
Obecnie w Polsce obowiązują kody PKD 2007, opracowane na podstawie europejskiej klasyfikacji działalności gospodarczej – NACE Rev. 2. Zostały one wprowadzone do krajowego systemu prawnego na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 roku. W maju 2022 roku Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego zatwierdził jednak nową wersję klasyfikacji NACE Rev. 2.1, która uwzględnia zmiany wynikające z rozwoju strukturalnego, naukowego i technologicznego. W związku z tym konieczna stała się aktualizacja polskiej klasyfikacji PKD 2007, aby dostosować ją do nowelizacji unijnych regulacji. Obecnie trwają prace nad projektem rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), które ma wprowadzić te zmiany.
W nowej klasyfikacji PKD 2025 wprowadzono szereg istotnych zmian, obejmujących nowe symbole grupowań oraz reorganizację i łączenie istniejących pozycji. Modyfikacji ulega brzmienie niektórych grup, co często wiąże się z rozszerzeniem lub zmianą ich zakresu. Część podklas zostaje przeniesiona do innych sekcji, działów lub grup, aby lepiej odzwierciedlić obecne realia gospodarcze. Ponadto, powstają nowe grupowania dla działalności, które dotychczas nie były wyraźnie wyodrębnione w klasyfikacji.
Zmiany w schemacie kodów PKD
Klasyfikacja PKD 2025 zawiera zarówno zasady metodologiczne, które opisują strukturę i sposób korzystania z klasyfikacji, jak i spis jej pozycji. Klasyfikacja rozpoczyna się od najbardziej ogólnego poziomu – sekcji (oznaczanych literami), poprzez działy (symbole dwucyfrowe), grupy (symbole trzycyfrowe), klasy (symbole czterocyfrowe), a na koniec zmierza w kierunku najbardziej szczegółowego poziomu – podklas (czterocyfrowe symbole z dodatkową literą). Sekcje, działy, grupy i klasy odpowiadają klasyfikacji NACE Rev.2.1., natomiast podklasy wynikają już bezpośrednio z projektu krajowego rozporządzenia.
Przykładowa struktura kodów PKD 2025 będzie wyglądała w sposób następujący:
- Poziom I: G – Handel hurtowy i detaliczny.
- Poziom II: 47 – Handel detaliczny.
- Poziom III: 47.8 – Sprzedaż detaliczna pojazdów silnikowych, w tym motocykli, oraz części i akcesoriów do nich.
- Poziom IV: 47.81 – Sprzedaż detaliczna pojazdów silnikowych.
- Poziom V: 47.81.Z – Sprzedaż detaliczna pojazdów silnikowych, z wyłączeniem motocykli.
W rejestrach urzędowych powinno się stosować kod PKD na najbardziej szczegółowym poziomie, czyli według podklasy, chyba że przepisy dotyczące określonej działalności stanowią inaczej.
Nowe podklasy PKD
Ponadto, zgodnie z treścią załącznika do projektowanego rozporządzenia, w PKD 2025 mają powstać nowe podklasy, m.in. takie jak:
- 43.60.Z Pośrednictwo w zakresie specjalistycznych usług budowlanych;
- 47.91.Z Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej niewyspecjalizowanej;
- 47.92.Z Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej wyspecjalizowanej;
- 52.31.Z Pośrednictwo w transporcie towarów;
- 68.31.Z Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami;
- 74.91.Z Działalność rzeczników patentowych i działalność marketingowa;
- 77.51.Z Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie samochodów osobowych, samochodów kempingowych i przyczep;
- 77.52.Z Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie pozostałych dóbr materialnych oraz niefinansowych wartości niematerialnych i prawnych;
- 82.40.Z Pośrednictwo w zakresie działalności wspomagającej prowadzenie działalności gospodarczej gdzie indziej niesklasyfikowanej;
- 95.40.Z Pośrednictwo w naprawie i konserwacji komputerów, artykułów użytku osobistego i domowego oraz pojazdów silnikowych, w tym motocykli.
Planowane przekształcenia PKD 2025 w stosunku do PKD 2007
Zgodnie z planowanymi zmianami w Polskiej Klasyfikacji Działalności, mają zostać wprowadzone również określone przekształcenia w strukturze PKD. Zmianami w tym zakresie zostaną objęte, m.in.:
- Grupa 41.1 „Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków”, która zostanie usunięta, a mieszcząca się w niej klasa 41.10 „Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków” zostanie przeniesiona do grupy 68.1 „Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości na własny rachunek oraz realizacja projektów budowlanych”.
- Dział 45 „Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych”, który zostanie usunięty. Natomiast, „Handel hurtowy pojazdów samochodowych” będzie przeniesiony do działu 46 „Handel hurtowy”, „Działalność w zakresie handlu detalicznego pojazdów samochodowych” do działu 47 „Handel detaliczny”, a „Działalność związana z konserwacją i naprawą pojazdów samochodowych i motocykli” będzie mieściła się w strukturze działu 95 „Naprawa i konserwacja komputerów, artykułów użytku osobistego i domowego oraz pojazdów silnikowych, w tym motocykli”.
- Klasa 46.51 „Sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania” oraz 46.52 „Sprzedaż hurtowa sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego oraz części do niego”, które ulegną połączeniu w klasę 46.50 „Sprzedaż hurtowa urządzeń technologii informacyjnej i komunikacyjnej”. Połączone zostaną także klasy: 47.41 „Sprzedaż detaliczna komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach”, 47.42 „Sprzedaż detaliczna sprzętu telekomunikacyjnego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach” i 47.43 „Sprzedaż detaliczna sprzętu audiowizualnego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach” w klasę 47.40 „Sprzedaż detaliczna narzędzi technologii informacyjnej i komunikacyjnej”.
- Klasa 70.21 „Stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja”, która zostanie przeniesiona do nowej grupy 73.3 „Działalność w zakresie public relations i komunikacji”, zawierającej pojedynczą klasę 73.30 „Działalność w zakresie public relations i komunikacji”.
- Klasa: 82.11 „Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura” i 82.19 „Wykonywanie fotokopii, przygotowywanie dokumentów i pozostała specjalistyczna działalność wspomagająca prowadzenie biura”, które zostaną połączone w klasę: 82.10 „Działalność związana z administracyjną obsługą biura, w tym działalność wspomagająca”.
Nowe obowiązki dla przedsiębiorców
Zmiany w PKD wpłyną na przedsiębiorców, którzy będą musieli dostosować swoje dotychczasowe kody działalności do nowej klasyfikacji PKD 2025. Zgodnie z projektem rozporządzenia, nowe kody będą obowiązywać zarówno dla firm rozpoczynających działalność, jak i tych, które dokonają zmian w CEiDG lub innych rejestrach po wejściu w życie nowych przepisów.
Nowa klasyfikacja PKD 2025 powinna wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. Przedsiębiorcy, którzy po wejściu w życie nowego rozporządzenia nie będą dokonywać aktualizacji w CEiDG, będą mogli korzystać z dotychczasowych kodów PKD (2007) przez maksymalnie 24 miesiące, czyli do 31 grudnia 2026 roku. W tym okresie będą mieli możliwość samodzielnego przeklasyfikowania swoich kodów z PKD 2007 na PKD 2025. Po zakończeniu tego okresu przejściowego, czyli od 1 stycznia 2027 roku, planowane jest automatyczne przeklasyfikowanie tych podmiotów w CEiDG oraz innych rejestrach urzędowych.