Na początku grudnia zeszłego roku Komisja Europejska przedstawiła projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform. W obliczu szybko postępującej transformacji cyfrowej, na którą w ogromnym stopniu wpłynęła pandemia COVID-19, UE zdecydowała się na wdrożenie regulacji nastawionych na poprawę warunków pracy osób wykonujących ją za pośrednictwem platform internetowych.
Celem dyrektywy jest spełnienie zapewnionych przez filar praw socjalnych Karty Praw Podstawowych zobowiązań związanych z dostępem pracowników do sprawiedliwego i równego traktowania w odniesieniu do warunków pracy, dostępu do ochrony socjalnej i szkoleń niezależnie od rodzaju i czasu trwania stosunku pracy.
Głównymi celami dyrektywy mają być przede wszystkim:
- zapewnienie właściwego statusu zatrudnienia osób pracujących za pośrednictwem platformy, poprzez wprowadzenie wzruszalnego domniemania istnienia stosunku pracy pomiędzy pracownikami, a platformą;
- kwestia zarządzania algorytmicznego – obowiązku informacji pracowników pracujących poprzez cyfrowe platformy pracy o zautomatyzowanych systemach monitorowania lub zautomatyzowanych systemach podejmowania decyzji;
- zapewnienie stosowania przepisów, przejrzystości i identyfikowalności platform internetowych poprzez nałożenie obowiązku informowania na temat działalności platform oraz osób pracujących za ich pośrednictwem.
Objęcie zagadnienia platform internetowych regulacją unijną zdaje się być konieczne ze względu na zapewnienie transparentności pracy za ich pośrednictwem. Jednocześnie jest problematyczne ze względu na wielość działań wchodzących w zakres tego pojęcia oraz brak jednolitości w stosunkach przemysłowych pomiędzy państwami członkowskimi. Aby zapewnić skuteczność i efektywność tych przedsięwzięć niezbędne będzie zaangażowanie państw członkowskich oraz ich partnerów społecznych.
Regulacje wzbudzają pewne wątpliwości co do definicji samych platform internetowych, pracy w ramach tych platform oraz pojęcia współpracowników platform. Postanowienia dyrektywy zdają się być odpowiedzią Unii Europejskiej na zjawisko pracy zdalnej, spopularyzowane właśnie przez pandemię koronawirusa. Jednocześnie prowadzanie narzuconych państwom członkowskim mechanizmów zamiast określenia im oczekiwanych rezultatów w tym przedmiocie, co jest bardziej charakterystyczne dla dyrektyw unijnych jako źródeł prawa, budzi wiele wątpliwości.