Projekt zakłada objęcie funduszy inwestycyjnych otwartych (FIO) oraz specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych (SFIO) zwolnieniem przedmiotowym – zamiast dotychczas obowiązującego zwolnienia podmiotowego – które miałoby obejmować dochód (przychód) z odsetek, dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zbycia wierzytelności, walut, udziałów (akcji) oraz innych papierów wartościowych, w tym pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z nich wynikających. Ponadto, co szczególnie istotne, celem projektu jest objęcie opodatkowaniem CIT wszystkich funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ). Jak argumentowali projektodawcy, uzasadnieniem planowanych rozwiązań jest fakt wykorzystywania FIZ dla celów agresywnej optymalizacji podatkowej.
Zwłaszcza ta druga propozycja zmiany spotkała się ze szczególnie negatywną reakcją ze strony przedstawicieli TFI oraz ekspertów. Warto w tym miejscu zauważyć, że w świetle obecnie obowiązujących przepisów FIZ nie podlegają opodatkowaniu CIT z tego powodu, że w przypadku inwestycji w takie fundusze opodatkowanie dochodu następuje wyłącznie na poziomie inwestora w chwili wypłaty zysku (umorzenia certyfikatu inwestycyjnego). Zwolnienie samego FIZ z podatku dochodowego wynika z samej istoty podatku dochodowego, którego podatnikiem jest ten, kto rzeczywiście uzyskuje dochód (przychód), podczas gdy FIZ nie posiada własnych środków, zaś wygenerowane przez siebie zyski przekazuje swoim członkom. Opodatkowanie FIZ podatkiem dochodowym na zasadach takich, jakie znajdują zastosowanie do osób prawnych, takich jak np. spółki kapitałowe, które mogą zużywać osiągnięty dochód na własne potrzeby, wydaje się zatem nieuzasadnione z punktu widzenia samej istoty podatku dochodowego. Ponadto podkreślano, że zaproponowane rozwiązania są zdecydowanie nieproporcjonalne do założonych celów, gdyż nie sposób przyjąć, iż wszystkie FIZ wykorzystywane są do optymalizacji podatkowej.
W związku z przedstawionymi głosami krytycznymi, 4 listopada 2016 r. zdecydowano o przygotowaniu poprawki, która ma zostać zgłoszona przez projektodawców podczas prac w komisji sejmowej. Według wstępnych informacji poprawka ma zmierzać do wyłączenia z podatku tych FIZ, które „mają za cel działalność stricte inwestycyjną i oddzielić je od podmiotów, które powstają jedynie dla korzyści podatkowej”. Na chwilę obecną trudno jednak mówić, jak ma wyglądać poprawka, a w szczególności, według jakich dokładnie kryteriów ustawa ma wyodrębnić spośród FIZ tę grupę, która będzie podlegała opodatkowaniu CIT.
Rafał Mierkiewicz
Associate
Corporate Department
E-mail: [email protected]
