Sytuacja, w jakiej znaleźliśmy się podczas pandemii Covid-19, zmusiła ustawodawcę do podjęcia działań zmierzających do uregulowań prawnych dotyczących doręczania przesyłek.
W efekcie umożliwiono doręczanie pism sądowych za pośrednictwem Portalu Informacyjnego. Stosowany przez sądy elektroniczny sposób doręczenia dokumentów skłonił prawodawcę do rozszerzania możliwości wysyłania pism z pominięciem tradycyjnych usług operatora pocztowego.
Efekt nowych regulacji obejmuje zarówno podmioty publiczne (m.in. organy administracji rządowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Narodowy Fundusz Zdrowia, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie publiczne, Polską Akademię Nauk, jednostki samorządu terytorialnego), jak i podmioty niepubliczne. Idący z duchem czasu nowy sposób wymiany korespondencji ma zapewnić urzędom i innym podmiotom prostszą obsługę dokumentacji oraz skuteczniejszą i szybszą komunikację. Możemy przypuszczać, że nowa instytucja elektronicznego doręczenia z czasem w całości wyprze tradycyjne listy polecone, ponieważ e-doręczenia są równoważne prawnie przesyłce poleconej za potwierdzeniem odbioru.
Czym są e-Doręczenia?
e-Doręczenia to elektroniczne odpowiedniki listów poleconych za potwierdzeniem odbioru. W przyszłości wszystkie podmioty publiczne, firmy i zawody zaufania publicznego mają być zobowiązane do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych oraz do prowadzenia korespondencji za pośrednictwem e-Doręczeń. Podstawą prawną tego rozwiązania są rozporządzenie UE eIDAS i ustawa o doręczeniach elektronicznych UoDE.
Krajowy System Doręczeń Elektronicznych – od kiedy?
Na stronie https://www.gov.pl/web/e-doreczenia możemy odnaleźć szczegółowy harmonogram wprowadzania obowiązku stosowania Krajowego Systemu Doręczeń Elektronicznych, w którym wskazano daty wejścia w życie nowego obowiązku dla poszczególnych podmiotów.
Pierwszy z terminów, tj. 30 grudnia 2023 r., dotyczy m.in. adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, rzeczników patentowych i notariuszy, którzy od tej daty będą mieli obowiązek posiadania elektronicznego adresu do doręczeń (ADE).
Możliwość stosowania e-Doręczeń przez komorników sądowych
Wzrastające koszty przesyłek pocztowych powodują, że papierowy obieg pism generuje wysokie koszty postępowania egzekucyjnego. Wierzycielom niewątpliwie zależy, aby proces odzyskiwania należności można było przeprowadzić nie tylko szybko i sprawnie, ale też jak najmniejszym kosztem. Sądy, trybunały, komornicy, prokuratura, organy ścigania i Służba Więzienna są wymienione jako jedne z ostatnich podmiotów, które zobowiązane są stosować przepisy ustawy w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej (tj. od 1 października 2029 r.). Jednak prawodawca, mając na względzie zapewnienie sprawnego toku postępowania, podjął działania mające umożliwiające wcześniejsze, elastyczne wdrożenie nowego systemu wymiany korespondencji przez komorników sądowych w określonego rodzaju postępowaniach.
Wykonując ustawową delegację, zawartą w art. 155 ust. 8 ustawy z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, Minister Sprawiedliwości 5 grudnia 2023 r. podpisał Rozporządzenie w sprawie określenia terminów i zakresów spraw, w których komornicy sądowi mogą dokonywać doręczeń na adres wpisany do bazy adresów elektronicznych albo za pokwitowaniem przez operatora wyznaczonego w ramach publicznej usługi hybrydowej. Rozporządzenie wchodzi w życie 10 grudnia 2023 r.
Szczegóły rozporządzenia w sprawie e-Doręczeń komorniczych
Rozporządzenie reguluje zakres spraw, w jakich komornik może dokonywać doręczeń – nie tylko wytworzonych przez siebie pism, ale także innych dokumentów, jeżeli zostały utrwalone w postaci cyfrowej – na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych albo za pokwitowaniem przez operatora wyznaczonego w ramach publicznej usługi hybrydowej. Dotyczą one m.in.:
- wykonywania orzeczeń sądowych o roszczenia pieniężne
- wykonywania postanowień o zabezpieczeniu spadku lub sporządzania spisu inwentarza
- osobiste doręczenie bezpośrednio adresatowi zawiadomień sądowych, pism procesowych oraz innych dokumentów sądowych za potwierdzeniem odbioru
- podjęcie czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata.
W rozporządzeniu wymieniony został katalog podmiotów, którym komornik sądowy może doręczać wytworzone przez siebie pisma oraz inne dokumenty, o ile zostały one utrwalone w postaci cyfrowej, za pośrednictwem usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego (tj. strony i uczestnicy postępowania, ich pełnomocnicy, wnioskodawcy zleceń doręczenia korespondencji za pośrednictwem komorników, podmioty niemające statusu uczestników postępowania – w enumeratywnie określonych przypadkach, pod warunkiem że adresat posiada adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych).
Przepisy omawianego rozporządzenia nie wyłączają możliwości doręczania przez organ egzekucyjny korespondencji podmiotom publicznym za pośrednictwem usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, niezależnie od rodzaju sprawy, w której zachodzi potrzeba doręczenia.
W rozporządzeniu zrezygnowano z umożliwienia stronom wnoszenia pism na adres do doręczeń elektronicznych komornika sądowego oraz wyłączono doręczanie korespondencji stronie na niewpisany do bazy adresów elektronicznych adres do doręczeń elektronicznych, z którego podmiot niepubliczny nadał korespondencję. Powodem takiego ograniczenia jest prowadzenie akt komorniczych w postaci papierowej – pisma wpływające w postaci elektronicznej powodowałoby utrudnienia związane z dołączeniem ich do akt sprawy.
O tym, czy komornicy chętnie skorzystają z zaproponowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości udogodnienia w postaci elektronicznego doręczania pism i ilu z nich zdecyduje się na wcześniejszy termin wprowadzenia możliwości nowego sposobu wymiany korespondencji, przekonamy się już niebawem. Jak czytamy na stronie rządowej, doręczenia elektroniczne będą wygodniejsze niż list polecony, szybsze niż tradycyjna poczta i bezpieczniejsze niż e-mail. Takie uzasadnienie niewątpliwie powinno motywować do skorzystania przez komorników sądowych z nowej możliwości wymiany korespondencji.
Nowe informacje na temat systemu e-Doręczeń znajdują się w naszym artykule Doręczenia elektroniczne – nowy termin | RK Legal
