7 grudnia 2016 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nowy projekt zmiany przepisów tzw. ustawy antylichwiarskiej oraz innych ustaw.
W uzasadnieniu do projektu zmian podkreślono, że „lichwiarskie pożyczki, żerujące na biedzie i ludzkich dramatach, a często też na łatwowierności osób starszy lub niedołężnych, pozostają bulwersującym problemem społecznym”. Dlatego też wszelkie zaproponowane przez ministerstwo zmiany zmierzają w kierunku ograniczenia pozaodsetkowych kosztów kredytów oraz penalizacji zachowań, które w ocenie ustawodawcy mają jednoznacznie lichwiarski charakter.
W myśl projektowanych przepisów maksymalna wysokość oprocentowania kredytów i pożyczek nie ulegnie zmianie jednak koszty pozaodsetkowe w tym przede wszystkim z tytułu opłat i prowizji nie będą mogły przekroczyć 10% kwoty pożyczki, a całkowity koszt związany z udzieleniem pożyczki nie będzie mógł być wyższy niż 75% pożyczanej kwoty, niezależnie od okresu kredytowania.
Autorzy projektu chcą nałożyć również na podmioty udzielające pożyczek nowe obowiązki informacyjne. Będą one polegały głównie na konieczności poinformowania konsumenta w sposób jednoznaczny i zrozumiały o wysokości odsetek oraz maksymalnych pozaodsetkowych kosztów udzielenia świadczenia czy rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania.
Projektodawca zakłada także wprowadzenie istotnych zmian w zakresie kodeksu karnego, gdzie postuluje dodanie definicji legalnej pojęcia „całkowite koszty udzielenia świadczenia”. Będzie ono obejmować wszelkie prowizje, marże, odsetki, koszty usług dodatkowych, ponoszone w związku z udzielaniem świadczenia oraz jakiekolwiek inne świadczenia z tytułu udzielenia świadczenia pieniężnego. Ponadto karalne stanie się już samo żądanie od konsumenta nadmiernego świadczenia, które zagrożone będzie karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Opisane powyżej zmiany dotyczące ustawy o kredycie konsumenckim zostały negatywnie odebrane przez branże oraz ekspertów rynku finansowego, którzy wskazują, że obniżenie limitu kosztów kredytu może doprowadzić do wzrostu szarej strefy oraz podziemia lichwiarskiego, któremu stara się przeciwdziałać ministerstwo. Pozytywnie ocenione zostały projektowane regulacji dotyczące karania za przestępstwo oszustów, o których prezes Związku Firm Pożyczkowych Jarosław Ryba powiedział, że „są słuszne i były potrzebne”.
Prace nad zmianami będą kontynuowane.
Bartosz Jakubek
Associate
Corporate Client Department
E-mail [email protected]